Inboedel verdelen bij scheiding: hoe doe je dat?

Bij een (echt)scheiding zullen jij en je partner vroeg of laat alle bezittingen moeten verdelen. Niet alleen onroerende zaken, zoals een woning of appartement, maar ook de inboedel. Maar wat is een inboedel? Van wie is deze inboedel eigenlijk? En hoe kan je een inboedel verdelen bij scheiding? Hieronder geven we op al deze vragen antwoord.

Wat is een inboedel?

Onder een inboedel vallen alle spullen in en rond huis, die niet vastzitten en dus bij een verhuizing meegenomen kunnen worden. Denk daarbij aan meubels, schilderijen, gordijnen, lampen, elektronica (zoals computers, tv en digitale camera), serviesgoed, potten en pannen, speelgoed, muziekinstrumenten, gereedschap enzovoort. 

Niet onder een inboedel vallen bijvoorbeeld kleding, sieraden, motorvoertuigen en moeilijk te verhuizen zaken als inbouwapparatuur en een vastgelijmde parketvloer.

Van wie is de inboedel?

Aan wie deze spullen volgens de wet toebehoren is afhankelijk van de afspraken, die jij op een eerder moment met jouw (toekomstige) ex hebt gemaakt:

• Als jullie vóór 1 januari 2018 in gemeenschap van goederen getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, dan is alles gezamenlijk bezit.
• Als jullie ná 1 januari 2018 getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, geldt een zogenaamde 'beperkte gemeenschap van goederen' (tenzij jullie dat bewust anders hebben geregeld). Daarbij gaan spullen van vóór jullie trouwen of samenleven weer terug naar de oorspronkelijke eigenaar, maar moeten daarna aangeschafte spullen eerlijk verdeeld worden, met uitzondering van persoonlijke zaken als kleding en sieraden.
• Als jullie huwelijkse voorwaarden, partnerschapsvoorwaarden of eensamenlevingscontract hebben, dan gelden de daarin gemaakte de afspraken over bezittingen. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van 'koude uitsluiting', waarbij er geen sprake van gezamenlijk bezit, of kan juist alles als gedeeld bezit beschouwd worden.
• Als jullie geen samenlevingscontract hebben, dan hebben jullie geen enkel recht op elkaars spullen. Spullen die jullie samen hebben gekocht moeten wél verdeeld worden. 

Lees dus voordat jullie de inboedel verdelen bij scheiding eerst jullie huwelijkse voorwaarden, partnervoorwaarden of samenlevingscontract goed door. Zo weten jullie binnen welke juridische kaders jullie moeten handelen.

Hoe verdeel je een inboedel bij scheiding?

1. Maak samen een lijst van spullen

Inventariseer uit welke spullen jullie inboedel bestaat. Maak hiervan een papieren of digitale lijst. Een overzicht van wat je aan inboedel in een gemiddeld huis tegenkomt, vind je in de checklist 'Huis inrichten' (die ook heel handig is als je juist gaat samenwonen  ).

Verdeel daarna eerst de spullen waarover geen enkele discussie bestaat, zoals kleding, schoenen, persoonlijke sieraden, studieboeken, persoonlijke verzorgingsartikelen enzovoort.

2. Bekijk wie wat graag wil houden of hebben

Loop vervolgens de resterende spullen stuk voor stuk langs en bepaal wie wat mag houden. Dit kan in de praktijk best lastig zijn, dus geven we je hierbij enkele tips om dit zo goed mogelijk te laten verlopen:

• Gebruik stickers als hulpmiddel om 'moeilijke' spullen te verdelen, waaraan bijvoorbeeld veel herinneringen of emoties kleven. Zet hiervoor 30 voorwerpen in een aparte ruimte en neem allebei een stickervel met 10 rode, 10 oranje en 10 groene stickers. Voorzie elk stickertje met jouw initiaal. Plak daarna om beurten de rode stickers op de voorwerpen waarom je relatief het minst geeft, groene stickers op voorwerpen die je juist heel graag wil houden en de oranje stickers op de overige spulletjes. Bepaal op basis van de stickers wat het beste naar wie toe kan.
• Kies om beurten een voorwerp uit de ruimte met 'moeilijke' spullen, nadat jullie eerst via 'steen-papier-schaar' hebben vastgesteld wie mag beginnen.
• Koop op gemeenschappelijke kosten een extra exemplaar van een geliefd voorwerp, zodat jullie allebei aan het langste eind trekken.
• Verkoop voorwerpen waarover strijd ontstaat en verdeel de opbrengsten.

Maar het belangrijkste is te onthouden dat het uiteindelijk slechts om spullen gaat. Spullen die voor 99% vervangbaar zijn en waaraan je waarschijnlijk nooit meer terugdenkt zodra ze niet langer tot jouw inboedel behoren. En dat hoe sneller jullie een verdeling maken, hoe eerder deze vervelende klus achter de rug is.

3. Bepaal de waarde van spullen

Komen jullie er bij bepaalde voorwerpen echt niet uit en helpen voorgaande tips onvoldoende, dan kan het bepalen van de feitelijke waarde van deze spullen misschien uitkomst brengen. Bij een (echt)scheiding bestaat er tussen ex-partners namelijk vaak een verschil in de mate van behoefte aan spullen of juist geld. Dat kan helpen om een eventuele impasse in de inboedelverdeling te doorbreken.

Je kunt de waarde van spullen uit de inboedel vaststellen door:

• de dagwaarde te bepalen via websites als Marktplaats, Vinted of Facebook. Zoek een eender exemplaar dat in vergelijkbare staat verkeert en ongeveer even oud is en neem de gemiddelde vraagprijs. 
• voorwerpen te laten taxeren door een onafhankelijke taxateur. Dit is vooral raadzaam wanneer er bijzondere meubelen, dure sieraden of kostbare kunst verdeeld moet worden.

Zet de waarde achter het voorwerp op de lijst, totdat inzichtelijk is hoeveel elk item waard is. 

4. Regel zonodig een financiële compensatie 

Stel de definitieve verdeellijst op. Bereken daarna wat de totale waarde van de deelinboedel is, die elk van jullie krijgt. Idealiter zijn beide waarden ongeveer even groot. Is dit niet het geval, zorg er dan voor dat de partner die minder toebedeeld heeft gekregen hiervoor evenredig financieel gecompenseerd wordt.

5. Leg de verdeling schriftelijk vast

Stel tot slot een echtscheidingsconvenant op waarin jullie vastleggen welke afspraken er uiteindelijk zijn gemaakt over de verdeling van de inboedel.

Vanzelf onze blogs met praktische tips in jouw inbox ontvangen?

Abonneer je gratis op De HuishoudCoach Nieuwsbrief. We zenden je dan 10x per jaar per mail een overzicht van onze nieuwste blogs, meest recente reviews van boeken over opruimen en organiseren en de beste huis-, tuin- en keukentips van onze 20.000+ abonnees.