Toetsingskader Schijnzelfstandigheid Onderwijs

Wat zijn de eisen en normen

Wat is schijnzelfstandigheid?

Bij schijnzelfstandigheid is een zzp’er eigenlijk een werknemer. Bij een overeenkomst van opdracht gelden andere rechten en plichten dan bij een arbeidsovereenkomst. De vraag die centraal staat bij schijnzelfstandigheid is of de overeenkomst tussen partijen als een arbeidsovereenkomst of opdrachtovereenkomst moeten worden aangemerkt.

De maatstaf is artikel 7:610 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. Hierin staat de definitie van de arbeidsovereenkomst. De fiscaliteit, het sociale zekerheid en het pensioenrecht sluiten aan bij deze definitie. In dit artikel staat:

“De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.”

In het kort: loon, arbeid, gezag.

Wanneer is sprake van loon, arbeid en gezag?

Bij schijnzelfstandigheid moet dus sprake zijn van een overeenkomst met loon, arbeid en gezag. Het huidige (januari 2025) toetsingskader voor de beoordeling of een overeenkomst moet worden aangemerkt als een arbeidsovereenkomst volgt uit drie rechtsoverwegingen van het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad. Bij het beoordelen of een overeenkomst als een arbeidsovereenkomst moeten worden aangemerkt zijn alle omstandigheden van het geval in onderling verband bezien relevant. Dit is de zogenaamde holistische toets.

Zijn modelovereenkomsten nog relevant?

Alle goedgekeurde modelovereenkomsten blijven in van kracht tot eind 2029 (bron). Onze modelovereenkomst is hier bewust op gebaseerd met praktische toevoegingen over hoe in het onderwijs wordt gewerkt.

Feiten en omstandigheden voor zzp’ers in het onderwijs

De zzp’er werkt naar aanleiding van wederzijds akkoord volgens rooster en instructievoorkeuren. Aanpassingen op de gemaakte afspraken in de overeenkomst worden per e-mail, in vraagzinnen, aan elkaar voorgelegd.
Er is sprake van een gelijke termijn van opzegging voor beide partijen.
Vergaderingen en evaluatiegesprekken met deelnemers zijn geen vanzelfsprekendheid maar kunnen wel, zonder gezagsverhouding, onderling worden afgestemd.
De zzp’er krijgt geen directe dagelijkse aansturing van de opdrachtgever.
De zzp’er voert zijn onderneming voor eigen rekening en risico.
De zzp’er is in het handelsregister van de Nederlandse KVK ingeschreven.
De zzp’er mag zelf bepalen hoe de lessen/gesprekken worden vormgegeven.
De zzp’er kan zelf de werktijden en de volgorde van de taken bepalen, binnen de grenzen van de onderwijsinstelling (bijv. lestijden) en het onderling afgestemde rooster.
De zzp’er gedraagt zich als een ondernemer.
De zzp’er heeft een website, profiel op De HuishoudCaoch | De KantoorCoach en/of actief LinkedIn-profiel die de zzp’er zelf bijhoudt en duidelijk weergeeft dat de zzp’er ondernemer is.
De zzp’er doet verschillende klussen. Mag binnen en buiten de onderwijssector zijn.
De zzp’er werkt vanuit eigen acquisitie.
De zzp’er werkt vanuit expertise. Denk aan specifieke inval werkzaamheden, maar ook een veilig school/klasklimaat realiseren.
De zzp’er werkt zonder inbedding, voor verschillende opdrachtgevers en met een beperkt aantal uren per week.
De zzp’er werkt zonder e-mailadres van de onderwijsinstelling. Voor inlog in de online-omgeving is het op te lossen met een inval@ of extern@ adres.
De zzp’er staat niet op de teampagina van de schoolsite (er staat bij team vermeld dat het gaat om freelancers.
De zzp’er gebruikt een eigen laptop.
De zzp’er mag zonder overleg andere/eigen lesmethodes gebruiken.
De zzp’er ontvangt geen kerstpakket, dag van de leraar en/of cadeaubonnen, tenzij bijvoorbeeld sprake is van een relatiegeschenk en dit in de administratie als zodanig wordt meegenomen.
De zzp’er houdt 8 weken tot 3 maanden aan als overeenkomst-periode. Deze mogen natuurlijk conform wetgeving verlengd worden. Langere periodes zijn niet verboden, maar kunnen vragen om nadrukkelijke ‘resultaatverplichting’.
De zzp’er heeft binnen/buiten de onderwijssector verschillende soorten opdrachten en opdrachtgevers door middel van getekende overeenkomsten en/of offertes.
De zzp’er kan aantonen niet financieel afhankelijk te zijn van de opdrachtgever.
De zzp’er draagt commercieel risico.
Geen werk is geen inkomsten (bij werkloosheid, ziekte en vakantie).
De zzp’er heeft een aansprakelijkheids- en ongevallenverzekering (tip).
De zzp’er heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering. (De zzp’er mag hiertoe niet verplicht worden)
De zzp’er neemt eigen verantwoordelijkheid voor het pensioen.
De zzp’er regelt zelf de administratie en draagt zorg voor de belastingaangiftes (btw-aangifte, inkomstenbelasting). Uiteraard mag de zzp’er dit ook uitbesteden, zolang de opdrachtgever hiervoor niet verantwoordelijk is.
De overeenkomst heeft een start- en einddatum. Er is dus geen sprake van een oneindig contract.
De zzp’er heeft de vrijheid om zich te laten vervangen. Het gaat er vooral om dat de zzp’er zich, onder gestelde voorwaarden in de overeenkomst, zonder toestemming van de opdrachtgever mag laten vervangen. Geldende voorwaarden als aanwezigheid van geldige VOG, dezelfde diploma’s en onderwijservaring zijn van toepassing. Er is zelfs een meeloopperiode af te spreken.
De zzp’er werkt met resultaatverplichting. Er wordt een verwachting besproken over wat er op een bepaald moment concreet behaald is. Dat kan een positieve sfeer in de groep, een aanwezigheidsquorum van de leerlingen, een bepaald niveau van kennis, et cetera zijn. De zzp’er kan en mag hierop worden aangesproken als zijn doel niet bereikt wordt. Overigens zijn dit geen functionerings- en/of beoordelingsgesprekken zoals men in loondienst kent.
De zzp’er doet eigen investeringen en rekent vergoedingen voor het werk.
De zzp’er gebruikt geen materiaal als laptop, telefoon e.d. van de opdrachtgever.
De zzp’er zorgt voor eigen professionalisering.
De zzp’er dient geen declaratieformulieren in voor aankopen met betrekking tot de opdracht.
De vergoeding die de zzp’er in rekening brengt ligt hoger dan EUR 33 per uur.
De zzp’er heeft een IBAN op naam van de zzp’er/het bedrijf van de zzp’er.
De zzp’er krijgt betaald op factuurbasis.
De zzp’er factureert per uur of per opdracht.
De zzp’er factureert niet op 1 vaste dag per maand.
De zzp’er factureert enkel de gewerkte uren en dus niet standaard 8 uur per dag. Hiermee krijgt de zzp’er dus geen geld bij ziekte (ondernemersrisico).
De zzp’er stuurt niet maandelijks hetzelfde factuurbedrag, behalve als toevallig precies even veel uur zijn gewerkt.
De zzp’er spreekt over een all-in uurtarief, waarbij reis- en parkeerkosten inbegrepen zijn. Incidenteel kan de zzp’er extra kosten rekenen, maar feitelijk zijn alle gemaakte kosten, kosten voor de zzp’er zelf

= Gefaciliteerd door De HuishoudCoach | De KantoorCoach